Έχω Γνώση – Συμμετέχω

Η προσφυγιά και ο ξεσπιτωμός στον κόσμο δεν έχουν προηγούμενο. Σήμερα 65 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και ζουν εκτοπισμένοι λόγω πολέμου και διώξεων.

Από αυτούς τα 21 εκατομμύρια αναζητούν άσυλο σε μια άλλη χώρα. Οι μισοί είναι ανήλικοι.

Κάθε μέρα 34 χιλιάδες εξαναγκάζονται να φύγουν από τον τόπο τους για να γλυτώσουν.

Το μεγαλύτερο ανθρωπιστικό δράμα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εξελίσσεται στη γειτονιά μας, τη Μέση Ανατολή, εξαιτίας του πολέμου στη Συρία και των πολυετών συρράξεων στην περιοχή.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι χώρος ασύλου. Φιλοξενεί το 6% των προσφύγων από όλο τον κόσμο.

Η Κύπρος προσφέρει άσυλο σε περίπου 7.000 πρόσφυγες και εξετάζει το αντίστοιχο αίτημα για διεθνή προστασία άλλων περίπου 2.250 ατόμων.

Η μετανάστευση συνοδεύει την εξέλιξη της ανθρωπότητας εδώ και αιώνες. Οι άνθρωποι μετακινούνται σε αναζήτηση δουλειάς, ευημερίας και καλύτερης ζωής.

Αυτή τη στιγμή στον κόσμο οι μετανάστες που επέλεξαν να ζήσουν κάπου αλλού από τη χώρα καταγωγής τους ανέρχονται στα 244 εκατομμύρια και αποτελούν το 3,3% του συνολικού πληθυσμού της γης.

Τα σύγχρονα μέσα διακίνησης και η τεχνολογική ανάπτυξη έχουν εντείνει τα μεταναστευτικά ρεύματα και την ανάμειξη των ανθρώπων. Σε πολλές προηγμένες χώρες οι κοινωνίες είναι πολυπολιτισμικές.

Η Ευρώπη είναι η περιοχή στον κόσμο που ιστορικά υποδέχεται τους περισσότερους μετανάστες. Αντιστοιχούν στο 4% του συνολικού πληθυσμού.

Η Κύπρος υποδέχεται μετανάστες από τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Η μετανάστευση προς την Κύπρο είναι αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης και της σύγχρονης κοινωνικής οργάνωσης.

Σήμερα οι μετανάστες στην Κύπρο αριθμούν γύρω στις 63.200 ανθρώπους, περιλαμβανομένων των 7.000 δικαιούχων διεθνούς προστασίας. Έχουν εξασφαλίσει άδεια παραμονής και έχουν δικαίωμα να εργαστούν.

Οι περισσότεροι, περίπου 20.000, απασχολούνται σε εργασίες που οι Κύπριοι δεν θέλουν να κάνουν. Προέρχονται από φτωχές χώρες όπως το Βιετνάμ, η Σρι Λάνκα, οι Φιλιππίνες. Μεταναστεύουν για βιοποριστικούς λόγους και κάνουν οικιακή ή γενική απασχόληση.

Μια άλλη μικρότερη μερίδα μεταναστών είναι οικονομικά ευκατάστατοι και επιλέγουν την Κύπρο για εργασία σε επιχειρήσεις και διαμονή. Κατοικούν κυρίως σε αναπτυσσόμενες και τουριστικές πόλεις. Τέλος άλλοι είναι επισκέπτες ή σπουδαστές.

Η μετανάστευση στην Ευρώπη είναι ένα φαινόμενο που χρονολογείται από παλιά. Για την αξιοποίηση των ευκαιριών και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που δημιουργούνται από αυτού του είδους τη διεθνή κινητικότητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει μια κοινή προσέγγιση των κρατών μελών της στο μεταναστευτικό ζήτημα.

Παράλληλα, η ΕΕ είναι χώρος ασύλου και αλληλεγγύης. Έχει δημιουργήσει ένα Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου για την προστασία όσων ζητούν καταφύγιο στην Ευρώπη επειδή διώκονται ή αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να υποστούν σοβαρή βλάβη στη χώρα καταγωγής τους.

Η συλλογική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών (μετανάστες και πρόσφυγες) είναι μια ευκαιρία και ταυτόχρονα μια διπλή πρόκληση για την Ευρώπη.

Ευκαιρία, εφόσον η συμβολή της μετανάστευσης στη δημογραφική ανάκαμψη και τον οικονομικό δυναμισμό της Ευρώπης είναι σημαντική. Μέχρι το 2060, ο ενεργός πληθυσμός της Ευρώπης αναμένεται να μειωθεί κατά 50 εκατομμύρια, ακόμη και αν τα μεταναστευτικά ρεύματα διατηρηθούν στα σημερινά επίπεδα. Χρειαζόμαστε επομένως περισσότερο από ποτέ μια Ευρώπη ανοικτή στο εργατικό δυναμικό, στις δεξιότητες και στα προσόντα των μεταναστών που εισέρχονται νομίμως στο έδαφός της.

Διπλή πρόκληση, διότι η Ευρώπη οφείλει να διευκολύνει την ένταξη των νόμιμων μεταναστών, δεδομένου ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα του πολιτιστικού μας πλούτου αλλά και προϋπόθεση μιας επιτυχημένης νόμιμης μετανάστευσης.

Η Ευρώπη οφείλει, επίσης, να τηρήσει σταθερή στάση έναντι της παράτυπης μετανάστευσης που απαξιώνει την πολιτική της νόμιμης μετανάστευσης, διακυβεύει την κοινωνική συνοχή και καλλιεργεί την ξενοφοβία. Αλλά και κατά την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, πρέπει να διατηρείται ο σεβασμός της αξιοπρέπειας των ατόμων τα οποία εγκαταλείπουν τον τόπο καταγωγής τους σε κατάσταση απελπισίας εξαιτίας της φτώχειας ή των διώξεων που υφίστανται.

Αντιμέτωπη με το εύρος και την πολυπλοκότητα της μετανάστευσης, η Ευρώπη δεν έχει περιθώρια επιλογής. Οφείλει να ενισχύσει την κοινή μεταναστευτική πολιτική, αναπτύσσοντας μια πραγματική συνδυασμένη διαχείριση των μεταναστευτικών ρευμάτων, τόσο μεταξύ των κρατών-μελών όσο και έναντι τρίτων χωρών.

Η κοινή αυτή μεταναστευτική πολιτική πρέπει να διέπεται από δύο βασικές επιταγές: Την αλληλεγγύη και τον σεβασμό του ατόμου.

Η ζωή των προσφύγων, των αιτητών ασύλου και των μεταναστών στην Κύπρο καθορίζεται από νόμους και κανόνες της κυπριακής πολιτείας, της ΕΕ και διεθνών συμβάσεων που προάγουν τα δικαιώματα τους.

Θέτουν ένα αμοιβαίο πλαίσιο υποχρεώσεων με την κοινωνία που τους υποδέχεται. Θεμελιώδεις κατευθύνσεις είναι ο αλληλοσεβασμός, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η διαφύλαξη της προσωπικής αξιοπρέπειας και η καταπολέμηση των διακρίσεων και της ξενοφοβίας.

Ο σεβασμός, η αποδοχή και η ενεργός συμμετοχή τους, χρειάζεται γνώση και την ειλικρινή βούληση της κυπριακής κοινωνίας που τους υποδέχεται σε κάθε στιγμή της καθημερινότητας: στην εργασία, στις υπηρεσίες, στο σχολείο, στο νοσοκομείο, στους δημόσιους χώρους, στην ψυχαγωγία.

Είναι προς το συμφέρον της κυπριακής κοινωνίας να μην κτίζει τείχη διαχωρισμού, στερεότυπα και φοβικές αντιλήψεις. Η ομαλή ένταξη των προσφύγων, αιτητών ασύλου και μεταναστών δημιουργεί τις συνθήκες για οικονομική ανάπυξη και κοινωνική συνοχή.